Home /
Draadloze frequenties

Draadloze frequenties

Beschikbare frequentieruimte voor draadloze microfoons

Het gebruik van een draadloze microfoon vindt vooral in de UHF-omroepband plaats.
De frequentiebereiken in deze band waarin gebruik is toegestaan staan hieronder vermeld.

Licenties Nederland

In Nederland mag je zonder vergunning gebruik maken van de volgende frequenties:

NEDERLAND
Frequentie	Max. zendvermogen	Soort
195-202 MHz	50 mW e.r.p.	Radio microfoon
470-556 MHz	50 mW e.r.p.	Radio microfoon
558-564 MHz	50 mW e.r.p.	Radio microfoon
566-572 MHz	50 mW e.r.p.	Radio microfoon
574-580 MHz	50 mW e.r.p.	Radio microfoon
582-588 MHz	50 mW e.r.p.	Radio microfoon
590-596 MHz	50 mW e.r.p.	Radio microfoon
598-604 MHz	50 mW e.r.p.	Radio microfoon
614-694 MHz	50 mW e.r.p.	Radio microfoon
736-753 MHz	50 mW e.r.p.	Radio microfoon
821,50 - 826 MHz	20 mW e.i.r.p. (handheld) 100 mW e.i.r.p. (bodypack)	Duplex Luik
826 - 832 MHz	100 mW e.i.r.p.	Duplex Luik
863-865 MHz	10 mW e.r.p.	ISM Europees vrije band
1785-1805 MHz	20 mW e.i.r.p. (handheld) 100 mW e.i.r.p. (bodypack)	1G8
1880-1905 MHz		1G9 / DECT
2400-2483 MHz		2,4 GHz (WiFi)

De 470 - 694 MHz band kun je in Nederland echter niet overal volledig gebruiken.
Die ruimte deel je met de digitale omroep. Het gebruik van frequenties voor
digitale omroep verschilt per regio. Hierdoor is ook de beschikbaarheid van frequenties
voor draadloze microfoons regionaal verschillend. Als je wilt weten welke frequenties
je kunt gebruiken op een specifieke locatie binnen Nederland, dan kun je de
applicatie Microfoonbanden van het Agentschap Telecom gebruiken.

Licenties België

In België mag je zonder vergunning gebruik maken van de volgende frequenties:

BELGIE
Frequentie	Max. zendvermogen	Soort
202-209 Mhz	50 mW e.r.p.
518-526 MHz	50 mW e.r.p.	Kanaal 27 / Radio microfoon
534-542 MHz	50 mW e.r.p. (verboden in Henegouwen en Tussen-Samber-en-Maas)	Kanaal 29 / Radio microfoon
823-826 MHz	20 mW e.r.p. (handheld) 100 mW e.i.r.p (bodypack)
863-865 MHz	10 mW e.r.p.	ISM Europees vrije band
1785-1800 MHz	20 mW e.i.r.p. (handheld) 100 mW e.i.r.p. (bodypack)	1G8
2400-2483 MHz		2.4 GHz (Wifi)

Voor de overige frequenties dien je een vergunning aan te vragen.

Dit kun je doen bij het Belgisch Instituut voor Postdiensten en Telecommunicatie.
Hier zie je de toegestane frequenties per regio.

Licenties Duitsland

In Duitsland mag je zonder vergunning gebruik maken van de volgende frequenties:

DUITSLAND
Frequentie	Max. zendvermogen		Technische vereisten	Opmerkingen
174-230 MHz	50 mW e.r.p.	VHF	Radio microfoon	Registratievrij
230-250 MHz	50 mW e.r.p.
470-608 MHz	50 mW e.r.p.	Kanaal 21-37	Radio microfoon	Registratievrij
614-694 MHz	50 mW e.r.p.	Kanaal 39-48	Radio microfoon	Registratievrij
733-823 MHz	50 mW e.r.p.	Kanaal 54-60	Duplex Luik	Registratieplicht
823-832 MHz	100 mW e.i.r.p.	Kanaal 65	Duplex Luik	Registratievrij
863-865 MHz	10 mW e.r.p.	ISM Europees vrije band	Radio microfoon	Registratievrij
1785-1805 MHz	82 mW e.i.r.p.	1G8	Radio microfoon	Registratievrij
1795-1800 MHz	20 mW e.r.p.	1G8	Radio microfoon	Registratievrij
1880-1900 MHz	250 mW e.r.p.	1G9	Radio microfoon	Registratievrij
2400-2483 MHz		2.4 GHz	Radio microfoon / Wifi	Registratievrij

Van de 470 - 694 MHz band mag je ook gebruik maken maar dan moet je wel eerst een
vergunning aanvragen door bij het Bundesnetzagentur een formulier te downloaden.
Een vergunning vraag je aan voor een bepaalde locatie en is maximaal 30 dagen geldig.

Licenties Zwitserland

Voor Zwitserland staan de bruikbare frequenties vermeld in het National Frequency Allocation Plan (NaFZ).
De exacte technische parameters en eventuele beperkingen, evenals een mogelijke licentievereiste
zijn gedefinieerd in de technische interface-eisen (RIR).
De onderstaande tabel toont de toegestane diensten en de toepasselijke technische interface
Vereisten voor elke frequentieband waarin draadloze microfoons zonder licentie kunnen worden gebruikt:

ZWITSERLAND
Frequentie	Maximaal Zendvermogen.	Technische vereisten	Opmerkingen
31.4 - 39.6 MHz	100 mW ERP		gebruik alleen in de kanalen aangegeven in RIR 1009-01
174 - 223 MHz	50 mW e.r.p.	RIR1009-02
470 - 694 MHz	50 mW e.r.p.	RIR1009-10
477 - 694 MHz	250 mW e.r.p.	RIR1009-11	Alleen gebruiken in de kanalen gespecificeerd in RIR1009-11
823 - 826 MHz	20 mW EIRP (ca. 12 mW ERP)	RIR1009-18	100 mW EIRP (ca. 60 mW ERP) voor draadloze microfoons die op het lichaam worden gedragen
826 - 832 MHz	100 mW EIRP (ca. 60 mW ERP)	RIR1009-13
863 - 865 MHz	10 mW ERP	RIR1009-05
1350 - 1400 MHz	20 mW EIRP	RIR1009-20	Gebruik mogelijk vanaf 01.01.2020. Gebruik alleen binnen gebouwen. 50 mW EIRP voor op het lichaam gedragen draadloze microfoons of met ingebouwde spectrumscanprocedure (SSP)
1785 - 1804.8 MHz	20 mW EIRP (ca. 12 mW ERP)	RIR1009-09	50 mW EIRP (ca. 30 mW ERP) voor draadloze microfoons die op het lichaam worden gedragen of met ingebouwde spectrumscanprocedure (SSP)
2400-2483 MHz		2.4 GHz	Wifi

Het gebruik van radiomicrofoons in de banden 789 - 823 MHz en 832 - 862 MHz is verboden.

Frequentiecoördinatie voor licentie vrijgestelde PMSE-gebruikers

PMSE-gebruikers die van een licentie zijn vrijgesteld, kunnen op vrijwillige basis apparatuur registreren in de database van
een derde partij om het frequentiegebruik bij evenementen te coördineren: PMSE Database

Licenties Frankrijk

In Frankrijk mag je voor draadloze microfoons en draadloze in ear systemen gebruik maken van de volgende frequentiebanden:

FRANKRIJK
Frequentie	Max. zendvermogen
174 - 223 MHz	50 mW e.r.p.
470 - 694 MHz	50 mW e.r.p.
823 - 826 MHz	20 mW e.r.p. (handheld) 100 mW e.i.r.p. (beltpack)	Duplex Luik
826 - 832 MHz	100 mW e.i.r.p.	Duplex Luik
863 - 865 MHz	max. 10 mW e.r.p.	ISM Europees vrije band
1785 - 1800 MHz	max. 20 mW e.i.r.p. (handheld) max. 50 mW e.i.r.p. (beltpack)
2400-2483 MHz	2.4 GHz	Wifi

Link naar de homepage van de Franse overheid waar de PMSE-gebruiker een licentie kan aanvragen, zie;

* Audio: Information of ARCEP

* Video: Information of ARCEP

Downloadbaar aanvraagformulier op de website van ARCEP
http://www.arcep.fr/fileadmin/reprise/dossiers/licences/EN-17-54.xlsx

Zolang je het maximale vermogen niet overschrijdt hoef je hier geen vergunning voor aan te vragen.
Heb je speciale wensen, bijvoorbeeld voor een groot evenement dan kun je bij de Franse overheidsinstelling
ARCEP een vergunning aanvragen voor maximaal twee maanden.

Licenties Oostenrijk

In Oostenrijk mag je voor draadloze microfoons en draadloze in ear systemen gebruik maken van de volgende frequentiebanden:

OOSTENRIJK
Frequentie	Max. zendvermogen
174 - 223 MHz	50 mW e.r.p.
470 - 694 MHz	50 mW e.r.p.
823 - 826 MHz	max. 10 mW e.r.p.	Duplex Luik
826 - 832 MHz	max. 10 mW e.r.p.	Duplex Luik
863 - 865 MHz	max. 10 mW e.r.p.	ISM Europees vrije band
1785 - 1804 MHz	max. 20 mW e.i.r.p. (handheld) max. 50 mW e.i.r.p. (beltpack)
2400-2483 MHz	250 mw e.i.r.p.	2.4 GHz Wifi

Voor overige frequenties dient een vergunning te worden aangevraagd. Dit geldt ook bij het overschrijden van het zendvermogen.

Fees for license
€ 53 per transmitter

Licenties Luxemburg

APWPT microfoonfrequentie-informatie. Frequentie vrijgesteld van licentie / geen licentie vereist.

LUXEMBURG
Frequentie	Technische voorwaarden		Opmerkingen
29.7 - 47 MHz	max. 10 mW e.r.p.
174 - 216 MHz	max. 50 mW e.r.p.,
470 - 694 MH	max. 50 mW e.r.p.,		(Interface 470-786 MHz maar de band 694-790 MHz is niet langer van toepassing op PMSE)
823 - 826 MHz	20 mW e.i.r.p or 100 mW	Duplex Luik	beperkt tot op het lichaam gedragen microfoons, zie technische voorwaarden voor PMSE (inclusief radiomicrofoons) in bijlage 3 bij Besluit ECC / DEC / (09) 03, punt 3.1
826 - 832 MHz,	max 100 mW e.i.r.p	Duplex Luik
863 - 865 MHz	max 10 mW e.r.p	ISM Europees vrije band
1492 – 1518 MHz	max 50 mW e.i.r.p,
1785 – 1795 MHz	max 20 mW e.i.r.p or 50 mW e.i.r.p.		beperkt tot op het lichaam gedragen microfoons,
1795 – 1800 MHz	max 20 mW e.i.r.p or 50 mW e.i.r.p.		beperkt tot op het lichaam gedragen microfoons,
1800 – 1804.8 MHz	max 20 mW e.i.r.p or 50 mW e.i.r.p.		beperkt tot op het lichaam gedragen microfoons,
1880 - 1900 MHz			Alleen DECT-apparatuur
2400 - 2483 MHz			2.4 GHz Wifi

Note: Applications are authorized subject to the conditions as contained in the Radio Interfaces

Further information
https://web.ilr.lu/FR/Professionnels/Frequences-radioelectriques/Utilisation-de-frequences/Microphones-sans-fil/Pages/default.aspx

National Frequency Allocation Table :
https://web.ilr.lu/FR/Professionnels/Frequences-radioelectriques/Utilisation-de-frequences/Plan-des-frequences/Pages/default.aspx

Inschrijven

Registratie vindt plaats op het verantwoordelijke bijkantoor van de Federal Network Agency. Na correcte registratie
ontvangt u een schriftelijke bevestiging van de Federal Network Agency. De jaarlijkse vergoedingen voor de volgende
gebruiksjaren worden ook geïnd door de Federal Network Agency.

Licentievrije frequenties

Er zijn een aantal frequentiebanden die in heel Europa of zelfs over heel de wereld zonder vergunning gebruikt mogen worden. Om te beginnen is er de zogeheten bandgap of duplexgap (823-832 MHz). Dit is eigenlijk een soort buffer tussen de uplink- en de downlinkfrequenties van mobiele providers. Het is een heel smal stukje dus kun je in deze band niet veel systemen naast elkaar gebruiken. Ook is er in deze band verhoogd risico op intermodulatie als er veel mobiele telefoons in de buurt zijn. Hetzelfde geldt overigens ook voor de 863 - 865 MHz band. Deze band zit net boven het frequentiegebied dat voor mobiele providers is gereserveerd en mag net als de 823-832 MHz band in vrijwel heel Europa zonder vergunning worden gebruikt.

Systemen die werken op de 2.4 GHz band (2400 - 2483.5 MHz) hebben het grote voordeel dat ze wereldwijd vergunningvrij gebruikt mogen werken. Dit is echter ook meteen het nadeel want deze band is daarom erg populair en wordt door de meest uiteenlopende apparaten gebruikt. Magnetrons, wifi, Bluetooth…allemaal maken ze gebruik van de 2.4 GHz band. Veel van de consumenten apparaten verhuizen de laatste tijd naar de 5GHz band waardoor het de komende tijd hopelijk wat rustiger gaat worden in de 2.4GHz band.Een ander nadeel is dat deze band een erg korte golflengte heeft. Hoe korter de golflengte hoe kleiner het bereik is. Onder ideale omstandigheden zou je een meter of 30 moeten kunnen halen maar veel groter zal het bereik niet worden. In de praktijk kun je maximaal 6 draadloze microfoons of in-ear systemen naast elkaar gebruiken in de 2.4 GHz band.

Ontwikkelingen

Door nieuwe ontwikkelingen in de mobiele technologie is het frequentielandschap constant in beweging. In de praktijk komt het er op neer dat er steeds minder ruimte is voor draadloze audio. Begin 2016 is het 800 MHz gebied in heel Europa in gebruik genomen door mobiele telefonie-aanbieders. Microfoons in dat frequentiegebied werken nu niet meer. Uiteraard is dit wel lang van tevoren aangekondigd. Vanaf 1 januari 2020 kun je frequenties in de 700 MHz band tussen 694 en 790 MHz niet meer gebruiken voor draadloze microfoons in verband met de introductie van 5G.